मेकॉलची शिक्षणपध्दती किती दिवस व्यवस्थेने पचवायची ?

आठवीच्या वर्गावर भूमितीचा तास चालू होता. प्रमेय समजावून सांगणारे शिक्षक असे मानू या समजू असे सांगून प्रमेयाची सिध्दता समजावून सांगत होते. पण मला काही मानू या हॉ गोष्ट समजलीच नाही. मी याबद्दल गणिताच्या त्या आदर्श ( ?) शिक्षकांना का मानायचे असा प्रश्न नम्रपणे विचारला. पण सरांचा इगो भलताच दुखावला आणि त्यांनी पाणउतारा केला. खरेतर गणीताचा विषय आवडीचा आहे. पण गणीतासारखा विषय मानू या समजू या पध्दतीने शिकावा लागत असेल तर त्यासारखे दुर्दैव विद्यार्थ्यांचे नाही. बुध्दी गहाण ठेवून का शिकावे एखादी गोष्ट का शिकत आहोत , त्याचा उपयोग कुठे होणार आहे याची माहिती कधीच दिली जात नाही. परिक्षेत पास होण्यासाठी व अधिक मार्क्स मिळविण्यासाठी परिक्षेचे तंत्र शिकूनच घ्यावे लागते. सध्याची शिक्षणपध्दतीमधून किती पॅकेज घेणारे युवक व रोजगार निर्माण होतात हीच गोष्ट समाज, पालक व विद्यार्थ्यासाठी महत्वाची आहे. या गोष्टींनाही महत्व आहे. पण विद्यार्थ्यामध्ये असणारी नैसर्गीक बुध्दीमत्ता मारून टाकणारी शिक्षणपध्दत पाहिली की मेकॉलेने रचलेली ही शिक्षणव्यवस्था किती विषारी आहे हे समजते. उदाहरणार्थ मला लिहण्याची आवड असून या शिक्षणव्यवस्थेने सुरूवातीपासूनच संधी दिली असती तर तळमळीने योग्य क्षेत्र निवडले असते. इच्छा असूनही तुम्हाला शिकता येत नाही व इच्छा असूनही शिकता येत नाही ही शिक्षणपध्दती मेकॉलेची ! भारतीय नागरीक लॉर्ड मेकॉलेने केवळ इंग्रजांची राजवट मजबूत करण्यासाठी केवळ क्लार्क तयार व्हावेत यासाठी जी शिक्षणपध्दत राबविली ती म्हणजे मेकॉले शिक्षणपध्दती. आजही आपण त्याच मेकॉले शिक्षणव्यवस्थेने शिक्षण घेतो. यामध्ये केवळ पाठांतर आणि त्यावर आधारीत परिक्षा यावरच भर असतो. मेकॉले शिक्षणपध्दतीचा सर्वाधिक फटका अत्यंत हूशार विद्यार्थ्यांना अधिक बसतो. बुध्दीमत्तेचे आठप्रकार आहेत. या शिक्षणपध्दतीत उद्योजकता, नेतृत्वगुण, देशप्रेम, आवड्त्या विषयाचे सखोल ज्ञान घेण्याची बालपणापासून मुभा या गोष्टींना का टाळले आहे ? मेकॉले ही शिक्षणपध्दती आजच्या काळात केवळ धनाढ्य उद्योजक, बडे नेते, राजकीय पक्ष यांच्यासाठी अत्यंत उपयुक्त आहे. कारण मेंढरासारखी केवळ एकमेकांचे अनुकरण करणारी व बुध्दी गहाण ठेवणारे युवावर्ग त्यांना हवाहवासा आहे. पिढ्यानपिढ्या बुध्दीगहाण ठेवून अशास्त्रीय पध्दतीने घेत असलेले शिक्षण म्हणजे ओझे वाहणे आहे. मेकॉलेची शिक्षणपध्दती किती दिवस समाजाने पचवायची हा प्रश्न खुप गंभीर आहे.